Mesleğim gereği Türkiye şartlarında fazlasıyla depoyu görme, inceleme hatta proje yapma şansı buldum. Perakende deposunda da bulundum mobilya deposunda da. Çalışmaktan en keyif aldığım depolar e-ticaret depoları oldu bugüne kadar. Zaten lojistik sektörüne yönelmemde ki en büyük katkı e-ticaret devi olan Amazon’dur. Depolarının videolarını hayran hayran izlerim. Bugün sizlerle Amazon’un ütopik gelebilecek yeni projesi olan "Zeplin depo ve drone dağıtım" fikrini konuşacağız. İncelerken müthiş keyif aldım ve bir o kadarda hayran oldum. Ben aşık olduğum konunun satırlarında kaybolurken sizlerde bana eşlik edebilirsiniz. Keyifli okumalar dilerim.
E-ticaret depolarını aşk düzeyinde sevmemin en büyük sebebi kesinlikle çok hareketli olmalarıdır. Optimumu yakalamanın zor olduğu çok karmaşık ve zor bir yönetime sahip olmaları süreç geliştirmeyi fazlasıyla ön plana çıkarıyor. Süreçlerinizi her gün geliştirmek zorundasınız. Süreç geliştirmenin temeli optimize etmektir. Optimize etmek demek endüstri mühendisliği demektir.
E-ticaret depoları gün geçtikçe daha fazla ürüne ve daha fazla stoğa sahip oluyorlar. Pazar payları da her gün biraz daha artmaktadır. Eee her büyüme beraberinde bir sorun kümesi ve yönetim zorluğu getiriyor. Dünyanın dört bir yanına ürün gönderen Amazon’un deposundan on binlerce ürün satışı gerçekleşmektedir. Stoklarına giren çıkan ürün miktarları almış başını gitmiş durumdadır.
Amazon sadece sektörünün bir numarası değil ayrıca teknoloji kullanımı olarak da dünyada ilk sıralarda olan bir firmadır. Kiva System’i satın alarak depo içi otonom taşıma ile verimliliği üst düzeylere çeken amazon ayrıca ileri teknoloji as/rs ve sorter sistemleri kullanmaktadır. As/rs ve sorter konusunda tedarik zinciri eğitimleri sırasında bol bol konuşacağız. Bu sistemler otomatikleşmeyi ve insan gücüne bağlı çalışmayı azaltan robotik sistemlerdir.
Şimdi konuyu çok fazla dağıttım. Bu sefer biraz geç toparlıyorum. Başlıkta da görüldüğü Amazon yeni bir projenin patenti aldı. Proje kesinlikle çılgın bir proje. Eğer uygulayabilirlerse e-ticaret sektöründe ve depolama faaliyetlerde her şey baştan başlayacak. Seneye olmasa da ilerleyen yıllarda Amazon biraz sonra detaylarını vereceğimiz projeleri gerçekleştirebilecek kapasitededir. Amazon kendine hedef olarak ürün teslim sürelerini dakikalarla ifade edebilecek düzeye getirmeyi almıştır. Deposu içinde ki sürekli geliştirmeler ile toplama, elleçleme ve paketleme gibi süreçleri minimize ederken aynı zamanda dağıtımda drone teknolojisini kullanarak sevkiyat süreçlerini de olabildiğince aşağı çekmeye başarmıştır. Ancak bu gelişmeler bile Amazon’un hayal ettiği sürelere kavuşmasına olanak sağlamamaktadır. İşte bu hedeflerine bu hayallerine kavuşabilmek için geliştirip patentini aldıkları projenin detayları şu şekildedir:
Amazon aldığı yeni patent ile zeplin ve drone kullanarak ürünleri müşterilerine olabildiğince en kısa sürede teslim etmeyi hedefliyor. Hayal edilen süreler 5-10 dakika gibi kısa süreler. Bugün kalkıp ekmek almaya çıktığımızda bile bu süreleri harcarken internet üzerinden aldığınız ürün 5 dakika gibi bir sürede kapıda olabilecek. Gerçekten hayal gücünü zorlayan bir gelişme.
Proje de dağıtım işini zeplinler yapmayacak. Dağıtım işleri tamamen dronelar tarafından yapılacak. Eğer derseniz zeplin bu projenin tam olarak neresinde diye. Amazon zeplinleri birer mobil depo olarak hayal etmektedir. Alınan patenti incelediğim zaman zeplinler sipariş miktarların yüksek olduğu bölgelere giderek resmen etrafta takılacak. Sipariş geldiği zaman zeplin içerisinde hazırlanarak dronelara teslim edilecek ve çok hızlı ve kısa sürede ürünler müşteriye ulaşmış olacak. Proje detaylarında zeplinlerin de otonom olması bekleniyor. Yani içerisinde herhangi bir depo çalışanı bulunmayacak. Sistem siparişi algıladıktan sonra toplamayı ve paketlemeyi kendi yürütecek.
Proje gerçekleşirse Fenerbahçe maçı sırasında Kadıköy semalarında bir Amazon zeplini görmek mümkün olacak. Ya da düşünsenize İstanbul Avrasya Maratonu’na Amazon sponsor oluyor ve drone ile maraton sırasında su dağıtıyor. Bunlar çok uzak gelecek için kurulacak hayaller değil. Amazon sonuçta bu işe el atmış durumda. Projeyi hemen uygulamayacaklar ama gerekli ar-ge çalışmalarına başladılar bile. Çok yakında pilot bir bölge de çalışmalarını takip edebileceğiz.
İstanbul'un üzerinde takılan 2 adet zeplin var diyelim. Bir zeplin İstanbul Levent taraflarında iken akşama doğru Beylikdüzü semalarında gezebilir. Çünkü Beylikdüzü'nden fazlasıyla sipariş verilmiş ve en yoğun bölge o an orası olabilir. Yada şöyle bir çalışma yürütebilir Amazon. Yapay zeka ile birlikte harmanlanmış; takvim, tatil günleri, geçmiş yılın hava durumu bilgileri, hava tahminleri, nüfus bilgileri, trafik yoğunlukları, özel günler gibi bilgilerini kullanarak hangi tarih hangi saat diliminde hangi bölge en yoğun siparişi verebilir sorusuna cevap bulabilir.
Değinmek istediğim bir konu daha var ayrıca. Amazon bu proje ile acil durum yardımlarını da gerçekleştirebileceğini ön görüyor. Herhangi bir doğa felaketinde zeplin bölgeye yönelerek yardım malzemesini bölgeye hızlı bir şekilde ulaştırmış olacaktır. Sosyal sorumluluk açısından değerlendirildiği zaman çok olumlu bir gelişmedir.
Bilindiği üzere Amazon yakın zamanda Türkiye’de bir depo açacak. Bu demek oluyor ki yakın zamanda önce droneların tepemizden geçtiğini (bu konuda takip edebildiğim kadarı ile PTT’nin de bir çalışması var) görebiliriz. Daha sonra zeplinleri belkide. Ben hayranlıkla Amazon’u takip etmeye devam edeceğim. İlginç bulduğum noktaları da sizlerle paylaşacağım. Şimdilik bu kısa yolculuğumuz burada bitiyor. Bir sonra ki yazıda görüşmek üzere.