Yazar: Şeyda AYDEMİR - Endüstri Mühendisi (https://seydaaydemir.wordpress.com)
Merhabalar, bu yazımda sizlere çalışmalarını Nevzad abi ile birlikte yürüttüğümüz lisans bitirme projemden bahsedeceğim. Yeni eğitim yılının başlayacağı bu dönemde, özellikle son sınıf öğrencileri için bir fikir olması açısından yararlı olacağını umut ediyorum. Keyifli okumalar dilerim. O zaman başlayalım.
Günümüzde verimliliğin artırılması için her türlü çalışmanın yapıldığı iş dünyasında teknolojik gelişmeleri takip etmek, bunları endüstriyel ortamda zamanında ve doğru bir şekilde uygulayarak maksimum fayda sağlamak biz endüstri mühendislerinin amacı olmalıdır. Gelişen teknoloji ile birlikte yaşamımızın birçok alanında yer alan barkod sistemi hayatımızı kolaylaştırmaktadır. Barkod sistemlerini her alanda en verimli şekilde kullanabilmek için düzenlemeler yapılması mümkündür. Bunun üzerine barkod sistem teknolojisini kullanarak Erzurum’ da deposu bulunan ve Türkiye'nin en büyük süpermarket zincirlerinden biri olan bir firmanın, sistemin daha verimli hale getirilebilmesi ve sistemde maksimum fayda sağlanması amacı ile çalışmalarda bulunduk. (Yazının devamında firmadan X olarak bahsedeceğim.)
Barkod sistemleri firma müşterilerine doğru ve hızlı sevkiyat yapabilme imkânı ve bunun sonucunda müşteri memnuniyeti, doğru ve kesin bilgi akışı, daha yüksek verim, üretimde doğru kararlar alabilme gibi avantajlar sağlamaktadır. Biz bu çalışma kapsamında çalışanlardan kaynaklanan hataların giderilmesi için SQL Server’ de verilerin tutulmasını sağlayacak programın, insan faktörünü biraz olsun aradan kaldırarak el ile yapılan işlemlerdeki hata oranının azaltılması hedefledik. Bu sayede mamullerin takibinin, sisteme girilen bilgilerin doğru ve kesin bir şekilde yürütüleceğini düşündük.
Yukarıda genel bir açıklamada bulundum. Şimdi problem tanımına daha sonra da çözüm yolunu ele alacağım.
X marketler zincirinde oluşmuş olan problemin genel hatları ile tanıtılması konusu ile yolumuza devam edelim.
X Marketler T.A.Ş.’nin Erzurum’da bulunan deposu gezilerek iş akışı hakkında edindiğimiz bilgiler ve gözlemlerimize göre süreç; depoya boşaltılmak üzere gelen tırların rampaya yanaşması ile başlamaktadır. Rampaya yanaşan tırın forklift yardımıyla yükleme ve boşaltma işlemleri kolaylıkla gerçekleştirilmektedir. Tırın içinde bulunan ürün paletleri forklift ile tırdan boşaltılır. Ürün kontrolleri, eksik ürün olup olmadığı el terminalleri ile gerçekleştirilmektedir. Daha sonra ürün SKT(son kullanma tarihi) bilgileri el ile bilgisayar sistemine girilmektedir. SKT bilgisi girilmeyen ürünün mal kabulü gerçekleştirilmemektedir. Tüm bu süreçler eksiksiz olarak tamamlandıktan sonra ürünler raflara yerleştirilmek üzere ilgili çalışana teslim edilmektedir. Çalışan el terminalleri yardımı ile hangi ürünün hangi rafa yerleştirileceğini belirler. Yerleştirme de bir algoritma çalışır ve ürünler sistem tarafından belirlenen adreslere FİFO yöntemine göre yerleştirilir.
Sözü edilen firmada ürün bilgilerinin sisteme çalışanlar tarafından el ile girilirken verilerin tam olarak doğru kaydedilmemesinden kaynaklanan bazı problemler ortaya çıkmıştır. Bilgisayar ortamlarına bilgi girişi klavye ve tuşlar yardımı ile veya otomatik algılayıcı sistemlerle yapılmaktadır. Klavyeden bilgi girişinde insan faktörünün rolü büyüktür ve hata yapma oranı yüksektir. Yapılan hesaplamalar klavye ile bilgi girişlerinde hata yapma olasılığını %76 olarak göstermiştir. Bu nedenden kaynaklanan eksiklikler yeni bir politika oluşturularak çözüme ulaşılması amaçlanmıştır. Bu problemin giderilmesi için bilgisayar ortamında SQL Server programı ile barkod okuyucu sistem oluşturularak ürün bilgilerinin (son kullanım tarihleri, ürünlerin depoya girişleri ve depodan çıkışları) sisteme otomatik olarak girilmesini sağlayan, takip edilmesi daha kolay olan SQL Server’ de veri tutacak bir program oluşturmak için çalışmalara başlanmıştır. Depo barkod sistemleri, ürünlerin stoklanması, ürünlerin girişleri çıkışlarının kontrol edilmesi ve stoktan çıkan ürünlerin maliyetleri gibi birçok verinin kontrol edilmesine kolaylık sağlamaktadır.
Bu sayede kişilerden kaynaklanan hataları minimuma indirilerek ürünlerin bozulma ve yanlış adet girilmesinin önlenmesi amaçlanmıştır. Sonuç olarak zamandan tasarruf edilerek hatalardan kaynaklanan maliyetlerin minimize edilmesi hedeflenmiştir.
Elde Edilen verilerin SQL Server Veritabanına Kaydedilmesi
Proje çalışmasında kullanılacak olan ürün bilgileri SQL veri tabanına kaydedilmiştir. Bu sürece master data oluşturmak diyebiliriz. Ürün master dataları kullanacağımız sistemde oluşturulmuş oldu. Kaydedilen verilerin tablo görünümü aşağıda verilmiştir. Barkod numaralarını gizlilikten dolayı silmem gerekti.
PROBLEMİN ÇÖZÜMÜ
Problem çözümü için SQL veri tabanındaki tablolardan yararlanılarak C# programında kodlama yapılmıştır. SQL Server veri tabanında oluşturulmuş olan tablo, C# ile bağlantı kurularak çağrılmıştır. Bağlantı için kullanılan kodlar aşağıda verilmiştir.
Problem çözümünde gerekli olan verilere daha kısa sürede ulaşabilmek için form ekranı tasarlanmıştır. Tasarlanmış olan form ara yüz ekranı aşağıda verilmiştir.
Ürün listesi butonu kullanılarak veri tabanında oluşturulan tablo çağrılır. Form ekranında bulunan gri alanda ürün listesi görüntülenir. Mevcut olan listede tıklanan ürünün bilgilerinin otomatik olarak kutulara çağrılması aşağıdaki kod satırları ile sağlanmıştır. Bu sayede hatasız bir şekilde ürün bilgileri ilgili alanlara yazılmış olur.
Ürün listesinden alınan bilgiler doğrultusunda oluşturulacak olan barkodun numarası ilgili ürünün üzerine tıklandığı zaman Barkod No kısmına otomatik olarak yazılır. Daha sonra genişliği ve yüksekliği girilir. Barkod tipi seçilir. Birçok barkod tipi vardır. Bu projede EAN-13 barkod tipini kullanarak çalışmalar yapılmıştır. İlgili alanlar doldurulduktan sonra barkod oluştur butonuna tıklanır. Oluşturulan barkod form ekranında görülmektedir. Her ürünün barkodu faklıdır. Elde edilen barkod görüntüsü RF el terminali ile okutulup gerekli bilgilere ulaşılabilir. Problemin çözümlenmesi durumunda işletmede bilgilerin kesin ve doğru bir şekilde sisteme girileceği, ayrıca zamandan ve maliyetten tasarruf edileceği görülmüştür.
Benim için gerçek bir iş hayatı deneyimine eş olan bu projeyi yapmak hem çok zevkli hem çok öğretici olmuştur. Bu projenin yapımında yanımda olan Nevzad abiye tekrardan teşekkürleri borç bilirim. Umarım daha fazla proje yazısı ile tekrardan bir araya gelebiliriz. Haa bu arada kendi reklamımı yapmam gerekiyor. Daha fazla içerik için "https://seydaaydemir.wordpress.com" adresini ziyaret etmeyi unutmayınız. Tekrardan görüşmek dileğiyle diyerek yazımı sonlandırıyorum.